Onderzoek & Innovatie: Onzichtbare Zorg
Een diepgaande studie naar zorgwonen als basis voor de bachelorproef
3e Bachelor Interieurvormgeving – voorbereiding bachelorproef
Binnen de opleiding Interieurvormgeving speelt onderzoek een cruciale rol in de ontwikkeling van toekomstgerichte ontwerpen. Gedurende een semester verdiepten 33 studenten zich in de wereld van zorgwonen. Dit gebeurde binnen het vak Onderzoek & Innovatie, onder leiding van Dries Geysen en Robin von Winckelmann.
Van onderzoek naar ontwerp
Het project draait rond zorgarchitectuur en onderzoekt hoe architectuur en interieur bijdragen aan het welzijn van kwetsbare doelgroepen. Studenten werkten in groepen aan 16 casussen, bestaande uit 14 Vlaamse en 2 internationale zorgwoningen. Via deskresearch, locatiebezoeken en interviews analyseerden ze zowel het gebouw als het gebruik ervan. De inzichten uit dit onderzoek vormen de basis voor hun bachelorproef, waarbij ze op de Asiat Site in Vilvoorde een zorgproject ontwerpen.
Door diep in de plannen te duiken, ontstaan automatisch gerichte vragen die helpen om het latere observatieproces te versterken.
Scroll verder doorheen dit proces en blader onderaan de pagina doorheen de volledige brochure van deze studie naar zorgwonen als basis voor de bachelorproef.
De 7 fasen van Onderzoek & Innovatie
Elke casus werd diepgaand onderzocht aan de hand van 7 opeenvolgende fasen:
1. DESKRESEARCH
Studenten verdiepen zich in bestaande informatie over hun casus: plannen, artikels, studies en andere relevante bronnen.
Tijdens een eerste workshopmoment werkten studenten aan mogelijke interviewsvragen. Het blijkt dat studenten meestal ‘at random’ vragen noteerden. De vragen missen het grotere kader. We vroegen studenten om hiërarchie in de vraagstellingen te brengen en vragen onder bepaalde thema’s onder te brengen. De focus ligt op architecturale en ruimtelijke analyse: hoe is het gebouw opgebouwd, welke materialen worden gebruikt en wat zijn de ontwerpprincipes?
2. PARTICIPATIE
In deze fase staat veldonderzoek centraal. Studenten bezoeken de zorgwoning, observeren de omgeving en nemen interviews af met bewoners, zorgverleners en architecten. Dit levert inzichten op over de dagelijkse werking, het gebruik van de ruimte en de beleving van de bewoners.
Tijdens een gastlezing deelden alumni Minne Donné en Aubin De Raedemaker hun ervaring met het onderzoeksproces. Ze benadrukten het belang van een systematische aanpak bij het verwerken van grote hoeveelheden informatie. Het volgen van een helder onderzoekschema helpt om inzichten te structureren en te documenteren. Daarnaast pleitten ze voor het gebruik van verschillende soorten tekeningen als hulpmiddel in het onderzoek. Dit visuele denken helpt om complexe observaties te vertalen naar een ruimtelijk begrip en later te integreren in het ontwerpproces.
TEAM
Geysen Dries
von Winckelmann Robin
Abdulhannan Joanna;, Aman Emmanuel, Balink Vera, Bertrand Yannah, Brakowski Soetkin-Eleonore, Brouwers Emily, Chabre dit l’Eclair Louise, Davidson Igor, De Bot Rik, De Greve Yasmine, De Leus Siri, De Winter Lize, Dehasque Nora, Driessen Pleun, Fernandes Luisa, Heyvaert Marte, Janssens Elena, Koeck Silke, Kontrong Rattana, Liaci Giorgia, Liekens Bart, Martens Frederieke, Moreau Lune, Piccigallo Aurelia, Sikking Tamara, Van Asch Paris, Van de Poel Bo, Van Kerckhoven Ben, Van Rooy Emma, Van Steenwinkel Jynthe, Vandebos Laura-Anne, Vanderostijne Nette, Vermang Sarah, Wille Marie, Wouters Gitte, Diaz Juarez Sara (ES), Faulhaber Lilli (DE), Perez Navajas Irene (ES), Revenga Bulo Lucia (ES), Siguay Marian (DE)
3. VERWERKING PARTICIPATIE
De verzamelde informatie wordt gestructureerd en geanalyseerd. Studenten maken persoonlijke profielen (persona’s) van bewoners en zorgverleners om hun noden en frustraties in kaart te brengen. Daarnaast worden plattegronden, observatieverslagen en fotoreeksen uitgewerkt om een visuele analyse te maken.
4. ABSTRACTIE
Na een brede analyse van de casussen verschuift de focus naar abstractie. Studenten brengen hun casus terug tot essentiële principes, waardoor ze de onderliggende architecturale en sociale structuren beter begrijpen. Dit helpt hen om gerichte ontwerpbeslissingen te nemen in een latere fase.
Voor complexe casussen bleek een gestructureerde aanpak noodzakelijk. Door het gebouw in verschillende elementen te ontleden, werd het overzichtelijker en werd duidelijk welke aspecten het meest bepalend zijn. Daarnaast vertoonden sommige casussen sterke gelijkenissen, wat een vergelijking zinvol maakt.
Studenten werken daarom in groepen samen rond acht clusters, zoals jongerenzorg, dementiezorg, omgevingsintegratie en stedelijke zorgarchitectuur. Dit stimuleert een bredere reflectie en helpt hen om inzichten uit andere casussen toe te passen in hun eigen onderzoek. De casussen worden in deze groepen verder besproken tijdens het panelgesprek.
5 VOORBEREIDING PANELGESPREK
Studenten krijgen feedback van docenten en externe experts. Op basis daarvan scherpen ze hun analyse verder aan en formuleren ze kritische vragen en ontwerpvoorstellen die besproken worden in het panelgesprek.
6. HERTEKENEN
De onderzoeksresultaten worden verwerkt in een definitieve synthese, waarin studenten conceptuele hertekeningen maken van hun casus. Hierbij experimenteren ze met mogelijke aanpassingen of verbeteringen op basis van de noden en pijnpunten die ze in de vorige fasen ontdekten.
CODA HOSPICE – De patio bij het publieke deel wordt vergroot, zo wordt er al een groot deel van de gang doorbroken. De lowcare en de hospice wordt volledig rond een patio geplaatst, dit versterkt de connectie tussen tuin en gebouw
7. DEFINITIEVE SYNTHESE en PRESENTATIE
Het onderzoek wordt gepresenteerd aan een jury en gebundeld in een digitaal rapport. Studenten stellen hun conclusies voor en reflecteren op hoe deze inzichten hun ontwerpkeuzes in de bachelorproef zullen beïnvloeden.
De toekomst van zorgwonen
Door de vergelijking tussen diverse zorgwoningen kregen studenten een dieper begrip van best practices en knelpunten in de sector. Hoe verschillen zorgwoningen voor ouderen van die voor mensen met een beperking? Wat maakt een zorgwoning architecturaal én sociaal succesvol? Deze inzichten zullen de studenten helpen om vernieuwende, doordachte ontwerpen te creëren in hun bachelorproef.
Blader doorheen de brochure
Interieurvormgeving in dagtraject
Professionele bachelor
Je droom om interieurs te vormgeven komt steeds dichterbij!
Bij de opleiding Interieurvormgeving bij Thomas More Mechelen leer je sfeervolle, aangename, duurzame en functionele ruimtes en objecten creëren. Van technisch uitwerken tot wervend presenteren en altijd met oog voor de maatschappelijke relevantie.
Ook al heb je nog nooit een lijn getekend, we leren je alles vanaf je eerste lijn op papier. Je leert de ruimtelijke context inschatten en omgaan met functies en doelgroepen.